عرفان اسلامی خاور
کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین‌الملل
وکیل پایه یک دادگستری
اینکوترمز (Incoterms) که مخفف اصطلاحات بین المللی تجاری است، مجموعه‌ای از اصطلاحات تجاری استاندارد شده به شمار می‌رود که کسب و کارها در سطح جهانی برای تعریف مسئولیت‌های خریداران و فروشندگان در مبادلات تجاری بینالمللی استفاده می‌کنند. آنها زبان مشترکی را برای تجارت بینالمللی فراهم و درک تعهدات یکدیگر را برای طرفین آسانتر می‌کنند. از سوی دیگر خطر سوءتفاهم را نیز کاهش می‌دهند. این شرایط توسط اتاق بازرگانی بینالمللی (ICC) ایجاد می‌شود و به‌طور دوره‌ای بهروزرسانی می‌شوند تا با تغییرات در محیط تجارت جهانی همگام شوند. آخرین نسخه، Incoterms 2023، در سپتامبر ۲۰۲۲ منتشر شد. در این مقاله، نگاهی اجمالی به Incoterms 2023 و نحوه استفاده از آنها در تجارت بینالمللی خواهیم داشت.
موارد مهم در اینکوترمز
برخی از مهم‌ترین موارد اینکوترمز سال ۲۰۲۳ عبارتند از: EXW (Ex Works) ، به این معنی که فروشنده زمانی که کالا را در محل فروشنده یا در مکان دیگری که مورد توافق طرفین است (مثلا محل کار، کارخانه، انبار و غیره)، تحویل می‌دهد، فروشنده نیازی به بارگیری کالا یا ترخیص آنها برای صادرات ندارد و این مسئولیت با خریدار است. این روش فروشنده را ملزم می‌کند که کالاها را به طور ایمن بستهبندی کند، از سوی دیگر آنها را به درستی برچسب بزند و به مکانی که قبلاً توافق شده است، مانند نزدیکترین بندر فروشنده، تحویل دهد. فروشنده همچنین باید به خریدار در دریافت مجوزهای صادراتی یا سایر مدارک مورد نیاز کمک کند، اگرچه خریدار باید هزینه واقعی اسناد را بپردازد.
معرفی موردی دیگر
مــــــورد دیـــــگری کـــــه در این‌جا عنـــوان می‌کنیم،
FCA)Free Carrier) خواهد بود. این اصطلاح تجاری بیانگر آن است که فروشنده کالا مسئول تحویل آن کالا به مقصدی است که توسط خریدار مشخص شده است. هنگامی که در تجارت بین‌الملل استفاده می‌شود، به این معنی است که فروشنده موظف است کالا را به مکان مشخص شده برای انتقال به یک حامل تحویل دهد. مقصد معمولاً یک فرودگاه، پایانه حمل و نقل، انبار یا مکان دیگری است که شرکت حامل در آن فعالیت می‌کند. حتی ممکن است محل کسب و کار فروشنده باشد.
فروشنده هزینه‌های حمل و نقل را در قیمت خود لحاظ می‌کند و تا زمانی که حمل کننده کالا را دریافت نکند، خطر ضرر را بر عهده می‌گیرد. در این مرحله خریدار تمام مسئولیت را بر عهده می‌گیرد. اغلب، خریدار یک وسیله حمل و نقل را اجاره می‌کند که کالا را از انبار فروشنده تحویل می‌گیرد. فروشنده باید کالا را در وسیله حامل خریدار بارگیری کند که در این مرحله خطر کالا به خریدار منتقل می‌شود. همچنین، فروشنده و خریدار ممکن است توافق کنند که فروشنده کالا را به مکانی غیر از انبار فروشنده مانند انبار حمل‌کننده کالا یا پایانه حمل‌کننده حمل کند. ریسک یا مسئولیت کالا زمانی از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود که کالا در محل ذکر شده در دسترس قرار گیرد. در این صورت خریدار مسئول تخلیه کالا از حمل و نقل فروشنده است.
یادوآری یک نکته
در هر دو مورد، فروشنده باید کالا را به طور مناسب یا همانطور که در قرارداد بین طرفین مشخص شده است بسته بندی کند. علاوه بر این، فروشنده مسئولیت ترخیص صادرات را بر عهده دارد.
اصطلاحی در حمل و نقل دریایی
FAS)Free Alongside Ship) اصطلاح و مورد بعدی است. در این مورد باید توجه داشت که بر اساس FAS، فروشنده باید کالا را در کنار کشتی، در اسکله بندر مبدأ تحویل دهد و تا زمانی که کالا در اسکله قرار نگیرد، مسئول تمام هزینه ها و خطرات مربوط به آن خواهد بود. از این مرحله به بعد، خریدار، ریسکها را بر عهده می‌گیرد و مسئول هزینه ها و خطرات حمل و نقل
نیز می‌شود. هنگام حمل و نقل تحت FAS، فروشنده مسئول
هزینه های حمل و نقل گمرکی در مبدا است. این نشان دهنده تغییری نسبت به نسخه قبلی اینکوترمز، اینکوترمز ۲۰۰۰ است، که در آن خریدار مسئول تکمیل تعهدات ترخیص گمرکی در مبدأ به شمار می‌رفت. بر اساس FAS، فروشنده باید ترتیبی دهد که کالا در بندری که خریدار مشخص کرده است، تحویل داده شود. علاوه بر این، فروشنده باید مطمئن باشد که کالاهای مذکور را در کنار
کشتی خاصی که توسط خریدار انتخاب شده است تحویل
می‌دهد تا امکان انتقال آسانتر فراهم شود.
به طور خلاصه، در این روش FAS از فروشنده می‌خواهد که کالا را دقیقاً در کنار کشتی خریدار در بندر مبدا در فرآیند حمل و نقل تحویل دهد. فروشنده مسئول رسیدگی به ترخیص و مجوزهای صادراتی است. آنها همچنین مسئولیت کلیه
هزینه ها را تا زمانی که کالا در کنار کشتی قرار داده شود، بر عهده دارند.به محض تحویل کالا در کنار کشتی، فروشنده می‌تواند مسئولیت خود را کامل بداند و فروش را نهایی شده فرض کند. خریدار مسئول بارگیری محموله بر روی کشتی با استفاده از ماشین آلات خود کشتی است. خریدار همچنین باید حمل و نقل، تشریفات واردات و پرداخت عوارض را انجام دهد و هزینه حمل و نقل را در بندر مقصد بپردازد.این اصطلاح صرفا برای حمل و نقل دریایی استفاده می‌شود.