
نتایج مرحله اول آزمون بزرگ وکالت سال ۹۹ اعلام شد. برای دومین سال متوالی در دوره تحول آزمون وکالت مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه آزمون وکالت برگزار میشود. ظرفیت پذیرش نهایی کارآموز وکالت، ۷ هزار نفر خواهد بود. آزمون امسال وکالت مرکز وکلا هم به اذعان کارشناسان و هم با بررسی مقایسهای، با بالاترین استانداردها برگزار شد.
مرحله اول آزمون بزرگ وکالت ۹۹ جمعه چهارم مهرماه با حضور بیش از ۸۵ هزار داوطلب در مراکز استان سراسر کشور برگزار شد.
این آزمون با شرکت بیش از ۸۵ هزار داوطلب به طور همزمان و سراسری در تمام مراکز استانها و با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی برگزار گردید.
مجری آزمون وکالت امسال، سازمان سنجش بود. طبق اعلام قبلی، داوطلبان کارآموزی وکالت به ۱۳۰ تست در ۱۵۰ دقیقه پاسخ دادند.
آزمون دو مرحلهای
بنا بر مقررات و ضوابط اعلامی، آزمون وکالت دو مرحلهای است که مرحله اول آن به صورت تستی و مرحله دوم آن به صورت شفاهی و با حضور قبول شدگان در مرحله اول برگزار میشود. همچنین طبق قانون برای صدور پروانه کارآموزی، پس از قبولی در مراحل کتبی و شفاهی، احراز صلاحیتهای عمومی هم لازم است. در صلاحیت عمومی از پزشکی قانونی، واحد سجل کیفری، واجا، وزارت علوم، سازمان نظام وظیفه و… استعلام صورت میگیرد.
به گفته رئیس مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه، سقف ظرفیت پذیرش کارآموز وکالت در آزمون امسال ۷ هزار نفر است که البته ممکن است با احراز نشدن نصاب نمره، پذیرش نهایی کارآموز وکالت از ۷ هزار نفر کمتر باشد.
گفتنی است ۸۵ هزار نفر در آزمون وکالت امسال ثبت نام کردند. بنا بر اعلام مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه، روند بررسی صلاحیت عمومی و انجام مرحله دوم آزمون، با توجه به شرایط کرونایی حاکم بر کشور ممکن است تا یک سال زمان ببرد.
آزمون بزرگ وکالت در سال ۹۸ هم با حضور بیش از ۱۰۵ هزار داوطلب برگزار گردید. مجری آزمون سال گذشته، دانشگاه پیام نور بود. به گفته علی بهادری، رئیس مرکز وکلا، در صورت فراهم بودن شرایط، آزمون وکالت سال ۱۴۰۰ در نیمه اول سال برگزار خواهد شد.
زنجیرهایهای هشتکزن، هتاک و بیمنطق
در شرایطی که جامعه وکالت باید با صدای واحد علیه هجمههای بیرونی، نظیر طرح غیرکارشناسی کسب و کار تاقلی کردن وکالت، اقدام کند، برخی مدتهاست در فضای مجازی با بیادبی و بیمنطقی تمام عیار، تمام اقدامات مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه را زیر سوال میبرند. جالب این که برخی از این هشتکپراکنیها به قدری فاقد منطق است که اولا کاربردی صرفا در همان فضای مجازی دارد و ثانیا این سوال را به ذهن متبادر میکند که آیا واقعا زننده هشتک از بدیهیئت حقوقی هم اطلاعی داشته است؟! مواردی از این اقدام زنجیرهای را در ادامه ببینید:
بابک پاک نیا که خودش را در فضای مجازی یک وکیل معرفی کرده است، با نهایت بیادبی، اینگونه از آزمون وکالت مرکز وکلا یاد کرده است:
«کارنامه برخی قبولیهای آزمون مرکز مشاوران قوه قضائیه را دیدم! شرمآور بود! حقوق مدنی صفر درصد! حقوق ثبت، منفی! و دعوت شده به مصاحبه! فردا اجازه وکالت نیز به او میدهند و جان ومال و ناموس مردم را به دستش میسپارند! شرمتان باد که با زندگی مردم بازی میکنید؛ ننگ بر شما»
این توییت که بدون تصویر کارنامه ادعایی منتشر شده است، فاقد بدیهیئت ادب است. ضمن این که کارنامهای که مورد ادعای این وکیل دادگستری است، با پیگیریهای «حامی عدالت» وجود خارجی نداشته است! یعنی ایشان علاوه بر بیبهرهگی از حداقل-های ادب، که از بدیهیئت کار در حرفه وکالت است، به استناد یک کارنامه ناموجود، خلاف واقع را منتشر کردهاند. به بیان دیگر، این وکیل دادگستری که خود را دکترای حقوق خصوصی هم معرفی کرده است، به سادگی با یک تصویر فتوشاپ شده بازی خورده است! واضح است که وقتی ایشان با یک فتوشاپ بازی میخورد و یا با علم و آگاهی آن را مستمسک دروغپراکنی میکند، وضعیت دفاع ایشان از موکلانش چگونه خواهد بود.
صبوری وکیل هم نام دیگر یکی از اکانتهای توییتر است؛ ایشان هم طی توئیتی نوشته است:
«درنتیجههای مرکز مشاوران درعجبم. فردی با بالاترین نمرات درشهرستان قبول نشده ولی هستند کسانی که با نمراتی کمتر حتی به تعدادی از سوالات پاسخ ندادهاند درکلان شهرها قبول شده اند. احسن بر امتحانات آزمون کانون وکلا که براساس حقایق تصحیح میشود».
این ادعای آقای صبوری که تنها چند ساعت پس از انتشار نتایج مرحله اولیه آزمون وکالت امسال منتشر شده است، یک مفروض دارد: ایشان حداقل چند کارنامه را با هم مقایسه کرده و به چنین نتیجهای رسیدهاند! بر فرض تحقق چنین مفروضی، آقای صبوری از این نکته واضح غافل بودهاند که اعلام نتایج هفته گذشته به منزله «قبولی» افراد در وکالت نیست، بلکه نتایج سازمان سنجش، صرفا «دعوت شدگان به مصاحبه» را اعلام کرده است! بعید است این تفکیک سهوا از نظر آقای صبوری دور مانده باشد، اما بر فرض سهوی بودن این اشتباه، گویای نابلدی ایشان نسبت به قوانین موجود و رویههای حاکم است.
لهراسب کوهستانی هم که خود را وکیل کانون وکلای مازندران معرفی کرده، این گونه توییت زده است:
«فارغ از کارنامه هاى منتشر شده از نتایج آزمون مرکز مشاوران و فارغ از اینکه این درصدها مربوط به افراد داراى سهمیه باشد یا خیر، یادآور مى شود کیفیت جذب وکیل بعنوان دغدغه ثانویه باید مورد توجه باشد. آنچه که مسئله اصلى و اساسیست موجودیت یک نهاد وکالت و وابسته به قوه قضائیه است».
آقای کوهستانی هم در انتشار این توییت عجله داشته اند، چرا که چند نکته اساسی را یا به خاطر نداشتهاند و یا اینکه به خاطر داشته و به نفع خودشان ندانستهاند که اشارهای به آنها بکنند: ۱- ارگانی به نام مرکز مشاوران وجود خارجی ندارد، آنچه به استناد قانون وجود دارد و مشغول فعالیت است، مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه است. ۲- خانواده شهدا و ایثارگران (افراد دارای سهمیه)، مقرره قانونی برای پذیرش دارند، سرپیچی از این مقرره قانونی، تخلف است و نیاز به توضیح دارد، نه عمل به قانون سهمیه؛ ضمن این که توهین ضمنی به خانواده عزیز شهدا و ایثارگران، شیوهی نااهلان و تازه به دوران رسیدهها است، که البته احتمالا ساحت آقای کوهستانی مبرا از آن است. نکته دیگر در همین زمینه این که، سهمیه غیرمنطقی و غیرقابل دفاع و رانتگونه آنجایی است که قضات بازنشسته یا بعضا اخراجی با مراجعه به کانونهای وکلای دادگستری پروانه وکالت دریافت میکنند و غالبا منشا فساد میشوند؛ فکری باید به حال این قبیل سهمیهها کرد، نه سهمیههای قانونی خانوادههای ایثارگر. ۳- مرکز وکلا، یک نهاد وابسته به قوه قضائیه نیست؛ توضیح این مطلب، نوشتاری جداگانه میطلبد اما عجالتا اینکه مرکز وکلا با تکیه بر ظرفیتهای درونی خود (وکلا، کارشناسان و مشاوران) امور خود را به صورت هیئت مدیرهای و خودمختار پیش میبرد و البته نظارتگریز نیست و از نظارت نهاد دیگری مثل قوه قضائیه هم واهمهای ندارد. استقلال مرکز وکلا با تشکیل شوراهای عالی وکلا و کارشناسان بیش از هر زمان دیگری عیان شده است.
امین خوشحال هم که آرم کانون وکلا را عکس پروفایل صفحه خود کرده، نوشته است:
«سوالات فقه آزمون مرکز مشاوران سالهاست که تکراریه و در آزمون هاش تکرار میشه».
این ادعا از اساس کذب است و قابلیت پیگیری جزایی دارد. این قبیل اظهارات بیشتر از آن که ارزش حتی خواندن و پرداختن داشته باشد، مؤید بیمنطقی و کذبپراکنی هشتکپراکنهای مجازی وابسته به کانونهای وکلا است.
مدافعان وضع موجود دنبال چه هستند؟!
درست همزمان با اقدامات چشمگیر مرکز وکلا، صدای برخی بلند شده است.
میشود. دانشآموزی که خودش هدف زندگی خودش را انتخاب کرده باشد، برای رسیدن به آن تلاش میکند، و همچنین اضطراب کمتری در هنگام امتحان شفاهی و یا کتبی دارد.
آزمون وکالت در کشورهای دیگر
همواره شرکتکنندگان در آزمونها و مصاحبهها میخواهند بدانند آزمون مشابه، در سرزمینها و نقاط دیگر به چه صورتی برگزار میشود، آیا در کشورها و یا نقاط دیگر جهان هم همان گونه است؟ دانشجویان رشتههای حقوقی نیز از این امر مستثنی نبوده و بسیاری از آنان در اینباره کنجکاو هستند. از قدیم گقتهاند مرغ همسایه غاز است، از این رو چه بسا که بسیاری از افراد کشورهای دیگر را در رابطه با آزمونی که در نظر دارند، بهتر و دقیقتر و کارآمدتر بدانند. درست است که همواره در زندگی و تمام جوانب آن نیاز به بازنگری وجود دارد و باید به برطرف کردن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت پرداخت، اما باید این را در نظر گرفت که همواره هر شرکت، موسسه، دانشگاه، کشور و… با آزمونی که در نظر گرفته است، هدفش انتخاب بهترینها بوده است، از این رو آسان نخواهد بود. آزمونها برگزار میشوند تا انتخاب بهترین صورت بگیرد. صرف نظر از برخی اعمال سلیقهها، هدف اصلی آزمون را نباید از یاد برد. از این رو بعید به نظر میرسد که جایی پیدا شود که از شرکتکنندگان در آزمونهایش سنجش کامل انجام ندهند و یا این که عبور از این گذرگاه را آسان و راحت در نظر گرفته باشند!
با مراجعه به منابعی که در این باره تحقیقاتی انجام دادهاند، میتوان مصداق این سخن را دید. به طور مثال مراحل آزمون وکالت در آمریکا موضوعی است که حقوقنیوز به آن پرداخته است. این پایگاه خبری تحلیلی در بخشی از مصاحبه خود با یک دکترای حقوق تجارت بینالملل در آمریکا به نام محسن روحانی، آزمون در ایالت نیویورک آمریکا را در چهار مرحله عنوان میکند و میآورد: «در این ایالت چهار آزمون مسئولیت حرفهای، دوره آموزشی قوانین ایالت نیویورک، قوانین خاص ایالتی و ازمون اصلی که در تمام آمریکا یکسان است، برگزار میشود. آزمون مسئولیت حرفهای مشتمل بر پنجاه پرسش چهار گزینهای است که به ارتباط وکلا با موکلان، قضات، دادگاه، حقالوکاله و رازداری ایشان میپردازد. دوره آموزشی قوانین ایالت نیویورک، پانزده ساعت ویدئو است که در انتهای تماشای آنها باید رد آزمونی با سوالات چهارگزینهای شرکت کنیم. یک ماه پس از این دوره باید مجددا همان موارد را این دفعه بدون تماشای آن ویدئوها امتحان دهیم. امتحان اصلی که در ۱۲ ساعت برگزار میشود، مشتمل است بر ۶ پرونده حقوقی تشریحی که به صورت سوال چهار گزینهای است. در این ایالت، نمره قبولی برای آزمون نهایی یا همان چند ایالتی، ۲۶۶ از چهارصد است و اگر تمام افراد شرکتکننده که البته در هر دوره آزمون به حدد هزار و پانصد نفر میرسند، در صورت قبولی در سایر مراحل، وکیل شوند.
آزمون وکالت دو مرتبه در سال برگزار میشود. هزینهی شرکت در آزمون اصلی برای دارندگان مدرک جیدی، دویست و پنجاه دلار و برای دارندگان مدرک الالام هفتصد دلار است. پس از این مراحل، باید وکیل در فرآیند تایید صلاحیت نیز شرکت کند. و پروندهاش کاملا بررسی شود. اگر صلاحیتش تایید شد، میتواند در حوزهی قوانین فدرالی همچون قوانین مهاجرتی در تمام ایالات متحده و در حوزه قوانین ایالتی صرفا در ایالت نیویورک وکالت کند.»
پیمان زمانی، وکیل دادگستری در وبگاه خود در رابطه با آزمون وکالت در آمریکا، به نکتهای در رابطه با مرحلهی گزینش از سوی کانون وکلای این کشور اشاره میکند. وی یادآور میشود: «پس از پذیرفته شدن در آزمون وودی، مرحلهی گزینش متقاضی از سوی کانون وکلای ایالت، آغاز میگردد. بدین ترتیب که وضعیت اجتماعی، شخصیتی و سوابق کیفری فرد و سوء پیشینهی وی مورد استعلام قرار میگیرد. که این مرحله از نظر کانون وکلا اهمیت بسیاری دارد. عدم داشتن صداقت و امانتداری و.. میتواند در دریافت یا عدم دریافت مجوز وکالت تاثیرگذار باشد.»