با تعیین ضرب‌الاجل مجلس شورای اسلامی برای بازگشت امریکا به برجام و لغو تمامی تحریمها علیه کشورمان، واکنش‌های کشورهای غربی به این ماجرا آغاز شد.
«جیمز کِلِورلی» معاون وزیر خارجه انگلیس در مصاحبه با شبکه رادیویی «بی‌بی‌سی»، مدعی شد: «اکنون همه چیز در دست ایران است، آنها طرفی هستند که شرایط برجام را نقض می‌کنند. و آنها طرفی هستند که می‌توانند در این رابطه کاری انجام دهند». از سوی دیگر خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع فرانسه فرانسوی نوشت امریکا آمادگی خود را برای گفتگو با ایران در قالب جلسه کمیسیون مشترک با اعضای گروه ۵+۱ نشان داده است. «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای بامداد جمعه (به وقت تهران) اعلام کرد دعوت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای حضور در جلسه گروه ۱+۵ و ایران را خواهد پذیرفت.
در این بیانیه آمده است: «ایالات متحده آمریکا دعوت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را برای شرکت در جلسه گروه ۱+۵ و ایران جهت بحث درباره یافتن یک مسیر دیپلماتیک در خصوص برنامه هسته‌ای ایران خواهد پذیرفت.»
۱+۵ وجود ندارد!
با وجود این، خبرگزاری فرانسه گزارش داده هنوز دعوتنامه‌ای برای حضور آمریکا در جلسه‌ای با مشارکت اعضای گروه ۱+۵ و آمریکا صادر نشده، اما انتظار می‌رود این اقدام به زودی انجام شود.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (جمعه) در توئیتی در واکنش به اظهارات همتای آمریکایی که گفته این کشور دعوت اتحادیه اروپا برای شرکت در جلسه گروه ۱+۵ و ایران را خواهد پذیرفت، نوشت:” خیلی وقت است ۱+۵ وجود ندارد. “وی یادآور شد:” به دلیل خروج آمریکا از برجام، ١+۵ وجود ندارد. اکنون تنها ایران و ١+۴ است.” خطیب زاده تاکید کرد: “به یاد بیاورید، ترامپ اتاق [برجام] را ترک و تلاش کرد آن را منفجر کند.”
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود:” حرکات نمادین خوب است. اما برای احیای ١+۵، آمریکا باید عمل کند: تحریمها را بردارد. ما نیز پاسخ خواهیم داد. این ترتیب کلیدی است: تعهد، اقدام، جلسه.”
برجام بعد از خروج امریکا مرده است
محمد پارسا نجفی کارشناس مسائل بین‌الملل درباره مصوبه مجلس تحت عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» و تبعات حقوقی و بین‌المللی ان برای ایران به «حامی عدالت» می‌گوید: «برجام بعد از خروج امریکا از این توافق نامه، تقریبا مرده است. یعنی از بهار سال ۹۷ برجام در عمل وجود نداشته با این حال ایران به همه تعهدات خود عمل کرده و این آمریکا بود که آنچه را که پذیرفته بود انجام نداد. این حق ایران است که از منافع خودش دفاع کند و قانون راهبردی هم در مجلس ایران تصویب شده و شورای نگهبان هم آن را تایید کرده است و دولت جمهوری اسلامی ایران موظف به اجرای آن است.»
وی با اشاره به تصویب برجام در مجلس ظرف ۲۰ دقیقه و موطف شدن دولت ایران به اجرای آن افزود: «آمریکایی‌ها هدفشان از برجام اجرای آن نبود و اصولاً امریکا از ابتدا هم بنا نبود تعهدات خود را در برجام اجرا کند، بلکه هدف امریکا از برجام این بود که به صورت مرحله به مرحله قابلیت‌ها و توانمندی‌های صنعتی و قدرت بازدارندگی ایران را از بین ببرد. به همین خاطر در دوران اوباما بعد از تصویب برجام تا زمانی که دولت را به ترامپ تحویل داد،برجام به صورت کامل اجرایی نشد. یعنی از بهار ۱۳۹۴ تا بهمن ۹۵ اوباما برجام را اجرایی نکرد و همه تحریم‌های ایران برداشته نشد و مفاد برجام به ویژه بخشی که مرتبط با تبادلات تجاری بین ایران و امریکا بود انجام نشد. »
به گفته نجفی به طور مثال فروش هواپیمای از آمریکا به ایران و واردات فرش و محصولات غذایی از ایران توسط تجار امریکایی در دوران ریاست جمهوری اوباما و با وجود انجام توافق برجام اتفاق نیفتاد. در دوران ترامپ هم چه قبل از اینکه از برجام خارج شود و چه بعد از آن، دولت امریکا تعهدات خود را انجام نداد. از نگاه این کارشناس بین‌الملل هدف اصلی امریکا فشار به ایران فشار است و دلیل این سیاست فشار حداکثری هم به سیاست خارجی ثابت امریکا بازمی‌گردد. امپراطوری امریکا بعد از جنگ جهانی دوم تلاش کرده هر کشوری که قوانین امریکا را نمی‌پذیرد، آماج حملات و فشارهای خود قرار دهد. یعنی هر کشوری که خواهان استقلال است یا هر دولتی که به صورت مستقل عمل می‌کند تحت فشار آمریکا قرار می‌گیرد. تفاوتی ندارد آن کشور قوی و دارای سلاح‌های هسته‌ای و قدرت نظامی بزرگ باشد یا کشوری همچون کره شمالی که ادعا می‌کند سلاح‌های هسته‌ای و قابلیت‌های موشکی بالایی دارد و یا کشور کوچکی مثل ونزوئلا که فاقد توانمندی هسته‌ای و دارایی ارتش کوچک است. همه این کشورها به محض اینکه بخواهند مستقل باشند آمار فشارهای امریکا قرار گرفته‌اند و می‌گیرند.
خروج امریکا از افعانستان نمادی از ضعف امریکا در استفاده از قدرت سخت
نجفی در رابطه با تبعات احتمالی خروج ایران از برجام و اجرای مصوبه «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» اینگونه توضیح می‌دهد: «امریکا در گذشته چند دهه قبل دارای این قابلیت بود که از توانمندی نظامی خود برای اعمال فشار استفاده کند و اصطلاحاً قدرت سخت را اعمال می‌کرد و سایر کشورها را تهدید به استفاده از قدرت سخت یا حمله نظامی یک جنگ فراگیر می‌کرد. در سال‌های اخیر به ویژه بعد از جرج بوش دوم، این قابلیت از آمریکا گرفته شد. یعنی بعد از این که جرج بوش دوم به عراق و افغانستان حمله کرد و هزینه‌های سنگین این جنگ بی‌خاصیت را بر دوش اقتصاد امریکا گذاشت، اقتصاد امریکا در سال ۲۰۰۸ دچار بحران شدید شد و با استقراض داخلی امریکایی‌ها توانستند آن را سرپا نگه دارند و “بسته نجات مالی” را مطرح کردند. بعد از آن در دوران اوباما و ترامپ امریکا دارای این توانایی بود که به صورت مستقیم از قدرت نظامی و قدرت سخت خود استفاده بکند اما سلاح‌های امریکا یعنی جنگنده ناو هواپیمابر زیردریایی و موشک‌های آمریکا دست‌نخورده باقی مانده اند، چرا که اراده و بودجه لازم برای یک جنگ فراگیر وجود ندارد؛ حتی در اندازه جنگ امریکا با ونزوئلا.»
وی با اشاره به چهره خشمگین امریکا در دوران ترامپ با تاکید
