فرد یا افراد هتاک باید تحت تعقیب کیفری قرار بگیرند
یک استاد حقوق ضمن اشاره به اینکه ممنوعیت توهین به مقدسات دینی در اسناد حقوق بین الملل که به موضوع آزادی بیان و آزادی عقیده اشاره می‌کنند تصریح شده است، گفت که فرد یا افراد هتاک به قرآن باید تحت تعقیب کیفری قرار گرفته و محاکمه شوند.
اقدامات اهانت آمیز علیه ساحت مقدس قرآن کریم در کشورهای غربی به ویژه سوئد و دانمارک با واکنشهایی گسترده در جهان روبرو شده است.
برای بررسی اقدامات موهن کشورهای غربی به بهانه آزادی بیان با احمد مؤمنیراد، استاد حقوق دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بین‌الملل، گفتوگو کرده که در ادامه میخوانید.
این استاد دانشگاه گفت: امروزه در جوامع غربی نمی‌توان درپوشش آزادی بیان و آزادی عقیده، مواردی چون: برده‌داری، شکنجه و تبعیض را تبلیغ کرد، بر پایه همین استدلال و با عنایت به اسناد حقوق بشری، رویه قضایی مراجع بین‌المللی، حقوق بشری و عرف حقوق بین‌الملل بشر، نمی‌توان در پوشش آزادی بیان و عقیده قرآن سوزی کرد و نفرت پراکنی قومی و نژادی و مذهبی انجام داد. به صورت مشخص توهین به قرآن کریم نقض آشکار بند سوم از ماده ۱۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل است، همچنین مواد ۱ و ۱۸ اعلامیه حقوق بشر توهین به مقدسات ادیان را مردود دانسته‌اند.
مومنی راد گفت: تمام کشورهای اروپایی از جمله دولت سوئد که اسناد حقوق بشر را امضا و تصویب کرده‌اند براساس تعهدات الزام آور این اسناد از جمله ماده ۱۸ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی ۱۹۶۶ موظف به پیشگیری از هر نوع اقدام و ابراز عقیده‌ای هستند که در تقابل با امنیت و نظم، سلامت یا اخلاق عمومی و حقوق و آزادی‌های اساسی دیگران است.
وی افزود: توهین به مقدسات ادیان در اسناد منطقه‌ای هم مردود شمرده شده است؛ در ماده ۱۰ کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و آزادی‌های اساسی به صراحت ذکر شده است؛ آزادی ابراز عقیده و عمل مطلق نیست و مستلزم تکالیف و مسئولیت‌هایی است و ممکن است مستوجب مجازات باشد در شرایطی که سلامت عمومی یا اعتبار و حقوق دیگران را به خطر بیندازد.
مؤمنیراد ضمن اشاره به اینکه موضوع مذکور را باید در اسناد حقوق بشری جستوجو کرد، گفت: درباره این موضوع در مواد ۱۸ الی ۲۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر و همچنین بند ۳ ماده ۱۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و نیز بند ۱ ماده ۵ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی اجتماعی فرهنگی ۱۹۶۶ بحث شده است. این کارشناس مسائل بین‌الملل، با بیان اینکه آزادی بیان و آزادی عقیده در اسناد حقوق بشری دیده شده است، اظهار کرد: به‌موجب بند ۲ ماده ۲۰ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی ۱۹۶۶ هرگونه دعوت به کینه تنفرملی یا نژادی یا مذهبی که باعث تحریک به تبعیض یا دشمنی و خشونت شود به موجب قانون ممنوع است، در اسناد حقوق بشر هرگاه درباره یکی از حق‌های بشری مانند آزادی بیان و آزادی عقیده صحبت به میان می‌آید بلافاصله به محدودیت‌های آن نیز مانند احترام به عقاید دیگران، احترام به حقوق و حیثیت دیگران، نظم و امنیت عمومی و نیز سلامت و اخلاق عمومی اشاره می‌شود. مومنیراد، بیان کرد: هر فردی در جهان به لحاظ اسناد حقوق بشری می‌تواند آزادانه هر اعتقادی داشته باشد و در بیان آن عقاید آزاد است، اما یکی از همان محدودیت‌های ذکر شده در اسناد موضوع توهین است.
به گفته وی، توهین ممکن است مصادیق مختلف و متعددی داشته باشد و قرآن سوزی یکی از این مصادیق به شمار می‌رود و مشمول نفی اسناد حقوق بشری و محدودیت‌هایی است که برای آزادی بیان و اندیشه ذکر شده است.
این استاد حقوق با بیان اینکه این موضوع در سایر اسناد بین‌المللی هم ذکر شده، عنوان کرد: اگر بخواهیم به اسناد حقوق بین الملل اشاره کنیم، مشخصا از مواد ۲ و ۳ قطعنامه ۶۰/۱۵۰ مجمع عمومی سازمان ملل گفتگو کنیم، همچنین به قطعنامه‌های دیگری نیز اشاره کنیم، مواد ۱۲ الی ۱۴ کنوانسیون حقوق کودک نیز مرتبط با این موضوع است.
مومنی راد با تاکید بر اینکه قرآن کریم مشخصا تصریح کرده که ما به دیگران دشنام ندهیم، گفت: قرآن کریم افراد را از توهین کردن به دیگران منع کرده است؛ قرآن می‌گوید در تعاملات اجتماعی خود به گونه‌ای رفتار کنید که کوچکترین بیاحترامی به دیگران صورت نگیرد؛ هم مسلمانان با یکدیگر و هم مسلمانان با غیر مسلمانان؛ در سایر ادیان هم اینگونه دیده شده است و این موضوع از ارکان حقوقی است که خدا برای انسان قرار داده است.
این استاد حقوق با اشاره به اینکه پیش از این موضوع قرآن سوزی و توهین به مقدسات در کشورهای غربی سابقه داشته، یادآور شد: توهین به مقدسات دینی ممنوع است و در زمره محدودیت‌هایی است که در قوانین و اصول بین‌المللی برای آزادی بیان اندیشیده شده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر این اصل که توهین به مقدسات از جمله رسم کاریکاتور‌های موهن یا نقاشی و ساختن فیلم .. به هیچ وجه پذیرفته نیست، گفت: این امر به رسمیت شناخته نشده و با نگاهی به اسناد حقوق بشری که کشورهای مختلف آن را امضا کرده‌اند متوجه خواهید شد که همه آن‌ها باید به این اصل پایبند باشند.
مومنی راد، اضافه کرد: کشور‌هایی که در آن‌ها این موارد توهین صورت می‌گیرد باید به تعهدات خود در اسناد بین‌المللی که امضا کرده‌اند عمل کنند و مجوز چنین اقداماتی را صادر نکنند. نه تنها نباید مجوز صادر کنند بلکه باید این افراد از این دست اقدامات باز دارند و اگر کسی مرتکب این اقدامات شد او را تعقیب قرارداده و محاکمه ومجازات قراردهند.
این استاد حقوق در بخشی دیگر به رویکرد متناقض غربی‌ها در موضوع آزادی بیان اشاره کرده و می‌گوید: عجیب است که اینگونه مجوز‌ها برای توهین به مقدسات داده می‌شود، اما از طرف دیگر برخی کشورهای غربی، زنان مسلمان را از حجاب منع می‌کنند؛ از یک طرف توهین و از طرفی دیگر سلب کردن ابتدایی‌ترین حق؛ این یک وضعیت عجیب است که درجهان شاهد آن هستیم مومنی راد با بیان اینکه سوئد، دانمارک و یا هر کشور دیگری مانند آن‌ها اگر به اسناد بین‌المللی و حقوق بشری و تعهداتی که بر اساس آن دارند، توجه کنند قطعا نباید اجازه چنین توهین‌هایی را بدهند، اضافه کرد که شورای حقوق بشر سازمان ملل چند روز پیش قطعنامه‌ای را علیه اهانت به قرآن که به دنبال هتک حرمت در سوئد به جریان افتاده بود، تصویب کرد.