اصل سوم قانون اساسی در راستای تحقق اهداف مندرج در اصل دوم، دولت را موظف به بالا بردن سطح آگاهی های عمومی در همه زمینه ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه های گروهی و وسایل دیگر کرده است. در بند سوم از همین اصل ضرورت آموزش و پرورش رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالی بیان شده است. در بند چهارم به تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینه های علمی از طریق تاسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان تاکید شده است. همچنین در بند یازدهم به تقویت کامل بنیه دفاع ملی از طریق آموزش نظام عمومی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی و نظان اسلامی کشور اشاره شده است.
اصل ۳۰ قانون اساسی
در اصل سی ام قانون اساسی دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.
اصل ۴۳
در این اصل، برطرف شدن بسیاری از مشکلات جامعه را در تامین نیازهای اساسی از جمله آموزش و پرورش دانسته است.
اصل ۱۴۷
دولت موظف شده است در زمان صلح از افراد و تجهیزات فنی ارتش در کارهای آموزشی با رعایت کامل موازین عدل اسلامی استفاده کند.
اصل ۱۵۱
در این اصل نیز دولت موظف شده است برای همه افراد کشور برنامه و امکانات آموزش نظامی را بر طبق موازین اسلامی فراهم نماید.
حقوق زبانی اقلیت ها در قانون اساسی
اولین و مهم ترین گام در زمینه حقوق فرهنگی اقلیت ها در اصل ۱۵ قانون اساسی آمده است. به علت اهمیت این اصل در به رسمیت شناختن حقوق فرهنگی اقلیت ها و همین طور تاثیر پیش زمینه افکار نویسندگان قانون اساسی در روح قانون اساسی بهتر است متن کامل مشروح مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی مرتبط با اصل ۱۵ نگاهی بیندازیم.
در قسمت اول مذاکرات با توجه به بیایات نایب رییس در جواب کسی که صرفا مکاتبات و اسناد رسمی به زبان فارسی الزامی می دانند و صحبت کردن به این زبان در ادارات دولتی الزامی ندارد. بنابراین نتیجه می گیریم که حق صحبت کردن به زبان مادری در روابط عمومی و نهادهای اداری برای اقلیت های قومی مورد توجه قرار گرفته است.با توجه به این که حق صحبت کردن به زبان مادری در روابط عمومی و نهادهای اداری برای اقلیت ها به خوبی در متن مذاکرات بیان شده است. می توان نتیجه گرفت که به طریق اولی حق صحبت کردن به زبان مادری در روابط خصوصی مورد توجه و تایید می باشد.
در طول مذاکرات با تاکید بر قسمتی از اصل ۱۵ که تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است می توان نتیجه گرفت که حق آموزش و یادگیری زبان مادری در این اصل به رسمیت شناخته شده است.البته با توجه به این که علاوه بر ایجاد حق مذکور در قسمت پایانی باید لوازم آن از جمله کتاب و معلم مخصوص فراهم گردد، در واقع دولت موظف به اجرای کامل حق آموزش و یادگیری زبان مادری است.